Polecane
4 maja, 2025
Czas jako iluzja – co naprawdę oznacza „teraz”?
8 lutego, 2025
Dlaczego pytania filozoficzne nie tracą aktualności?
2 maja, 2025
Życie nie ma sensu i nigdy nie miało – co dalej?
2 października, 2024
Cisza jako luksus – o potrzebie wyłączenia
4 maja, 2025
Język nienawiści czy język lęku? O komunikacji społecznej
11 lutego, 2025
Sztuczna inteligencja a granice człowieczeństwa
24 maja, 2025
Kim byś był, gdybyś urodził się w Korei Północnej?
29 maja, 2025
Czy jesteśmy ostatnim pokoleniem, które znało nudę?
25 maja, 2025
Czy żyjemy dłużej, ale gorzej? O iluzji postępu w epoce depresji
3 czerwca, 2025
Dlaczego większość ludzi myli normalność z prawdą?
14 czerwca, 2025
Próbujesz zadać niewygodne pytanie na spotkaniu zespołu, ale widzisz, jak koledzy wymieniają spojrzenia. Atmosfera gęstnieje, rozmowa schodzi na inne tory. Nikt nie mówi wprost „o tym się nie rozmawia”, ale wszyscy to rozumieją. Witamy w … Czytaj dalej
cenzura, dyskurs publiczny, kultura, społeczeństwo, tabu, wolność słowa
13 czerwca, 2025
Życie jako projekt: jak egzystencjalizm wpływa na nasze wybory zawodowe i osobiste
Redakcja
Siedzisz w kawiarni, przeglądając oferty pracy, a każda z nich wydaje się równie absurdalna. Marketing manager, konsultant, specjalista ds. czegokolwiek – tytuły, które brzmiÄ… jak puste skorupy, czekające na wypełnienie sensem. Ale może problem nie … Czytaj dalej
autentyczność, egzystencjalizm, filozofia życia, kariera, rozwój osobisty, wybory życiowe
12 czerwca, 2025
Czy wolność jest iluzją, jeśli nie możemy wybrać swoich pragnień?
Redakcja
Stoisz przed lodówką o trzeciej nad ranem, przekonany, że to twoja świadoma decyzja. Przecież nikt cię nie zmusza do sięgania po te resztki pizzy – robisz to z własnej woli. Ale czy rzeczywiście? Czy wolność … Czytaj dalej
determinizm, filozofia, psychologia, rozwój osobisty, samoświadomość, wolna wola
11 czerwca, 2025
Dlaczego inteligentni ludzie rzadko chodzą na wybory?
Redakcja
Najnowsze badania politologiczne ujawniają paradoks, który może zatrząść podstawami demokratycznej teorii: inteligentni ludzie a frekwencja wyborcza są często odwrotnie proporcjonalne. Im wyższe wykształcenie, im większa świadomość polityczna, im głębsze rozumienie mechanizmów władzy, tym mniejsza skłonność … Czytaj dalej
demokracja, epistemokracja, frekwencja wyborcza, politologia, psychologia wyborcza, racjonalny wybór
10 czerwca, 2025
Czy maszyna może być podmiotem moralnym? Debata, która już się zaczęła
Redakcja
Gdy w 2018 roku chatbot GPT (oddany do użytku powszechnego w 2022 roku) po raz pierwszy przeprosił za błąd w rozmowie, niewiele osób zastanowiło się nad fundamentalnym pytaniem: czy ta maszyna jako podmiot moralny właśnie … Czytaj dalej
etyka AI, filozofia technologii, odpowiedzialność algorytmiczna, podmiotowość moralna, posthumanizm, sztuczna inteligencja
10 czerwca, 2025
Ziemia jako planeta obserwowana – jak wygląda ludzkość z perspektywy Marsa?
Gdy w 1968 roku Apollo 8 przesłał na Ziemię pierwsze zdjęcie naszej planety widzianej z kosmosu, ludzkość po raz pierwszy ujrzała siebie z zewnątrz. Ta niebiesko-biała kula zawieszona w kosmicznej ciemności zmieniła sposób, w jaki … Czytaj dalej
4 czerwca, 2025
Życie jako projekt bez briefu – co jeśli nikt nie oczekuje, że będzie miało cel?
Stoimy przed pustą kartką. Nie ma instrukcji, nie ma zadania do wykonania, nie ma klienta, który wyjaśni nam, czego oczekuje. To życie jako projekt bez briefu – sytuacja jednocześnie przerażająca i wyzwalająca. W świecie, który … Czytaj dalej
3 czerwca, 2025
Dlaczego większość ludzi myli normalność z prawdą?
Kiedy ktoś mówi nam, że „wszyscy tak robią” lub „to normalne”, coś w nas natychmiast się uspokaja. Jakby sama powszechność zjawiska miała być dowodem jego słuszności. Dlaczego większość ludzi tak łatwo utożsamia normalność z prawdą? … Czytaj dalej
2 czerwca, 2025
Czy wszechświat musi mieć sens
Stoimy pod nocnym niebem i zadajemy sobie pytanie, które prawdopodobnie nurtowało każdego człowieka przynajmniej raz w życiu: czy to wszystko ma jakiś sens? Czy wszechświat, w którym się znaleźliśmy, kieruje się jakąś wyższą logiką, czy … Czytaj dalej
Filozofia
12 czerwca, 2025
Czy wolność jest iluzją, jeśli nie możemy wybrać swoich pragnień?
Stoisz przed lodówką o trzeciej nad ranem, przekonany, że to twoja świadoma decyzja. Przecież nikt cię nie zmusza do sięgania po te resztki pizzy – robisz to z własnej woli. Ale czy rzeczywiście? Czy wolność … Czytaj dalej
2 czerwca, 2025
Czy wszechświat musi mieć sens
Stoimy pod nocnym niebem i zadajemy sobie pytanie, które prawdopodobnie nurtowało każdego człowieka przynajmniej raz w życiu: czy to wszystko ma jakiś sens? Czy wszechświat, w którym się znaleźliśmy, kieruje się jakąś wyższą logiką, czy … Czytaj dalej
15 maja, 2025
Czy świat istnieje naprawdę? – krótka historia największego pytania metafizyki
Stojąc przed lustrem, widzisz swoje odbicie. Dotykasz powierzchni szkła, a twój palec napotyka chłodny opór. Odwracasz się, by spojrzeć przez okno — słońce przebija się przez chmury, oświetlając ulicę, po której przechodzą ludzie, każdy zatopiony … Czytaj dalej
8 maja, 2025
Miłość ci wszystko wybaczy? – toksyczność romantycznych mitów
Siedzimy w klimatycznym barze. Dobrze mi znana koleżanka ze studiów, dziś po trzydziestce, obraca w dłoniach kieliszek wina. „Wiesz”, mówi cicho, „on mnie zdradził już trzeci raz. Ale przecież to miłość mojego życia. Jesteśmy sobie … Czytaj dalej
Egzystencja i sens życia
13 czerwca, 2025
Życie jako projekt: jak egzystencjalizm wpływa na nasze wybory zawodowe i osobiste
Siedzisz w kawiarni, przeglądając oferty pracy, a każda z nich wydaje się równie absurdalna. Marketing manager, konsultant, specjalista ds. czegokolwiek – tytuły, które brzmiÄ… jak puste skorupy, czekające na wypełnienie sensem. Ale może problem nie … Czytaj dalej
28 maja, 2025
Życie jako obowiązek. A jeśli nie chcesz już grać w tę grę?
Istnieją chwile, gdy życie przestaje się wydawać naturalnym stanem rzeczy, a staje się czymś, co trzeba wykonywać – jak obowiązek, który ktoś nam narzucił bez pytania o zgodę. W takich momentach każdy kolejny dzień przypomina … Czytaj dalej
25 maja, 2025
Czy żyjemy dłużej, ale gorzej? O iluzji postępu w epoce depresji
Nigdy wcześniej w historii ludzkości nie żyliśmy tak długo. Statystyki są bezlitosne w swojej optymistycznej wymowie: średnia długość życia w krajach rozwiniętych przekroczyła osiemdziesiąt lat, medycyna pokonuje kolejne choroby, a technologia obiecuje nam niemal nieśmiertelność. … Czytaj dalej
19 maja, 2025
Twój największy wróg? Czas, który oddajesz za darmo
Siedziałeś kiedyś wieczorem, zmęczony po całym dniu, przewijając bezmyślnie ekran smartfona? Nagle spojrzałeś na zegarek i zobaczyłeś, że minęły dwie godziny. Dwie godziny twojego życia. Nie wspominasz ich, nie wykorzystałeś ich, nie cieszysz się nimi. … Czytaj dalej
Społeczeństwo
14 czerwca, 2025
Nowe tabu: o czym nie wolno mówić w XXI wieku?
Próbujesz zadać niewygodne pytanie na spotkaniu zespołu, ale widzisz, jak koledzy wymieniają spojrzenia. Atmosfera gęstnieje, rozmowa schodzi na inne tory. Nikt nie mówi wprost „o tym się nie rozmawia”, ale wszyscy to rozumieją. Witamy w … Czytaj dalej
11 czerwca, 2025
Dlaczego inteligentni ludzie rzadko chodzą na wybory?
Najnowsze badania politologiczne ujawniają paradoks, który może zatrząść podstawami demokratycznej teorii: inteligentni ludzie a frekwencja wyborcza są często odwrotnie proporcjonalne. Im wyższe wykształcenie, im większa świadomość polityczna, im głębsze rozumienie mechanizmów władzy, tym mniejsza skłonność … Czytaj dalej
3 czerwca, 2025
Dlaczego większość ludzi myli normalność z prawdą?
Kiedy ktoś mówi nam, że „wszyscy tak robią” lub „to normalne”, coś w nas natychmiast się uspokaja. Jakby sama powszechność zjawiska miała być dowodem jego słuszności. Dlaczego większość ludzi tak łatwo utożsamia normalność z prawdą? … Czytaj dalej
29 maja, 2025
Czy jesteśmy ostatnim pokoleniem, które znało nudę?
Pamiętam niedzielne popołudnia z dzieciństwa – długie, ciągnące się w nieskończoność godziny, gdy wszystko było zamknięte, rodzice drzemali, a ja leżałem na dywanie, wpatrując się w sufit. Nie działo się nic. Absolutnie nic. I właśnie … Czytaj dalej
Etyka i wartości
30 maja, 2025
Czy człowiek bez cierpienia potrafi jeszcze kochać?
Obserwuję młodych ludzi w kawiarniach, jak kończyły związki przez SMS-a, żeby uniknąć „niepotrzebnej dramy”. Słucham rozmów o tym, jak ważne jest „dbanie o siebie” i odcinanie się od wszystkiego, co wywołuje dyskomfort. Widzę twarze rozjaśnione … Czytaj dalej
27 maja, 2025
W imię dobra zrobisz zło. Każdy człowiek jest potencjalnym katem
Banalność zła – to pojęcie, które Hannah Arendt ukuła po obserwacji procesu Adolfa Eichmanna w Jerozolimie, wstrząsnęło podstawami naszego myślenia o moralności. Eichmann, jeden z głównych organizatorów Holocaustu, nie był demonicznym potworem z koszmarów, ale … Czytaj dalej
20 maja, 2025
Czy zawsze warto mówić prawdę? – granice szczerości
W przestrzeni pomiędzy prawdą a kłamstwem rozciąga się terytorium znacznie bardziej złożone niż mogłoby się wydawać. Intuicyjnie większość z nas uznaje prawdomówność za cnotę, a kłamstwo za występek. Od najmłodszych lat słyszymy napomnienia: „nie kłam”, … Czytaj dalej
20 kwietnia, 2025
Między wolnością a odpowiedzialnością – trudna równowaga
Czy istnieje bardziej fundamentalne napięcie w ludzkim doświadczeniu niż to między pragnieniem wolności a ciężarem odpowiedzialności? Z jednej strony dążymy do nieograniczonej swobody wyborów, samostanowienia, możliwości kształtowania własnego życia według osobistych pragnień. Z drugiej – … Czytaj dalej
Technologia i nauka
10 czerwca, 2025
Czy maszyna może być podmiotem moralnym? Debata, która już się zaczęła
Gdy w 2018 roku chatbot GPT (oddany do użytku powszechnego w 2022 roku) po raz pierwszy przeprosił za błąd w rozmowie, niewiele osób zastanowiło się nad fundamentalnym pytaniem: czy ta maszyna jako podmiot moralny właśnie … Czytaj dalej
21 maja, 2025
Człowiek jako dane – o redukowaniu tożsamości do algorytmu
Kiedy otwieramy okno przeglądarki, pozostawiamy za sobą ślad. To nie tylko nasza świadoma aktywność – kliknięcia, reakcje, komentarze – ale również czas spędzony na poszczególnych treściach, prędkość przewijania strony, wzorce poruszania się kursorem. Każdy z … Czytaj dalej
17 maja, 2025
Cyfrowa nieśmiertelność – czy chcemy żyć wiecznie jako dane?
Między linijkami kodu, w chmurach danych i algorytmach rozgrywa się jeden z najstarszych dramatów ludzkości – walka ze śmiertelnością. Dziś jednak nie prowadzimy jej alchemicznymi eliksirami czy religijnymi obietnicami, ale pikselami, bitami i sztuczną inteligencją. … Czytaj dalej
3 maja, 2025
Twoje życie nie jest twoje. Należy do algorytmów
W momencie gdy czytasz te słowa, niewidzialne mechanizmy śledzą ruch twoich oczu, mierzą czas spędzony na każdym akapicie i przewidują, czy doczytasz do końca. Algorytmy wiedzą już, czy ten tekst ci się spodoba, jakie fragmenty … Czytaj dalej
Patriotyzm 2.0
1 czerwca, 2025
Miłość do kraju bez mitów – czy można być patriotą nie wierząc w legendy?
Czy można kochać ojczyznę, nie wierząc w jej legendy? Czy patriotyzm wymaga od nas przyjęcia pewnej mitologii narodowej, czy może wyrasta z czegoś głębszego – z odpowiedzialności za wspólne dobro, z troski o przyszłość ludzi … Czytaj dalej
12 maja, 2025
Uchodźcy? Czekaj, to ty nim będziesz
Lustro przyszłości Patrzysz na nich przez szybę samochodu. Zmęczone twarze, wyblakłe ubrania, dzieci wtulone w ramiona rodziców. Granica węgiersko-austriacka. Kolejny kryzys uchodźczy, myślisz, przewijając wiadomości w telefonie. „Niech wracają do siebie”, ktoś komentuje pod artykułem. … Czytaj dalej
10 maja, 2025
Nie będzie trzeciej wojny światowej. Już trwa – tylko ty się jeszcze śmiejesz
Niewidzialna wojna naszych czasów Przeglądasz media społecznościowe, pijąc poranną kawę. Śmiejesz się z memów, planujesz weekend, może narzekasz na wzrost cen paliwa. W tym samym czasie, choć nie zdajesz sobie z tego sprawy, jesteś uczestnikiem … Czytaj dalej
6 maja, 2025
Nie potrzebują armii. Mają twoją psychikę – wojna nowej generacji
Co jeśli twój strach i gniew to amunicja w wojnie, której nie widzisz? Kiedy ostatnio poczułeś falę oburzenia na widok kontrowersyjnej informacji w sieci? Jak szybko udostępniłeś ją dalej? Ten moment krótkiego zawieszenia między silną … Czytaj dalej
Eseje i refleksje
4 czerwca, 2025
Życie jako projekt bez briefu – co jeśli nikt nie oczekuje, że będzie miało cel?
Stoimy przed pustą kartką. Nie ma instrukcji, nie ma zadania do wykonania, nie ma klienta, który wyjaśni nam, czego oczekuje. To życie jako projekt bez briefu – sytuacja jednocześnie przerażająca i wyzwalająca. W świecie, który … Czytaj dalej
31 maja, 2025
Dlaczego boimy się żyć tak, jak naprawdę chcemy?
Każdego ranka budzimy się z milcząco zadawanym sobie pytaniem: kim dziś będę? Nie myślę o wyborze ubrań czy śniadania, ale o czymś głębszym – o tym, jaką wersję siebie wypuszczę w świat. Tę prawdziwą, autentyczną, … Czytaj dalej
28 maja, 2025
„Nie wiem” – najbardziej zapomniane słowa współczesności
Kiedy ostatni raz usłyszeliśmy od kogoś szczere „nie wiem”? Nie chodzi o strategiczne unikanie odpowiedzi czy dyplomatyczne przemilczenie, ale o autentyczne przyznanie się do granic własnej wiedzy. Te dwa słowa zdają się znikać z naszego … Czytaj dalej
26 maja, 2025
Czy jesteśmy zbyt inteligentni, by być szczęśliwi?
Inteligencja a szczęście to związek, który od wieków niepokoi filozofów, psychologów i każdego, kto chwilę za długo zastanowił się nad sensem własnego istnienia. Być może właśnie teraz, czytając te słowa, doświadczasz tego paradoksu – że … Czytaj dalej
Spojrzenie z dystansu
10 czerwca, 2025
Ziemia jako planeta obserwowana – jak wygląda ludzkość z perspektywy Marsa?
Gdy w 1968 roku Apollo 8 przesłał na Ziemię pierwsze zdjęcie naszej planety widzianej z kosmosu, ludzkość po raz pierwszy ujrzała siebie z zewnątrz. Ta niebiesko-biała kula zawieszona w kosmicznej ciemności zmieniła sposób, w jaki … Czytaj dalej
24 maja, 2025
Kim byś był, gdybyś urodził się w Korei Północnej?
To pytanie brzmi jak prowokacja, ale kryje w sobie jeden z najgłębszych problemów filozoficznych: na ile jesteśmy sobą, a na ile produktem okoliczności? Wyobraź sobie, że zamiast w Polsce, Niemczech czy Stanach Zjednoczonych przyszedłeś na … Czytaj dalej
14 maja, 2025
Nie chcą, żebyś był mądry. Mądry człowiek to zły klient.
Co by się stało, gdyby nagle każdy z nas zaczął naprawdę myśleć? Nie w sensie codziennych kalkulacji czy rozwiązywania problemów zawodowych, ale głębokiego, krytycznego namysłu nad swoim życiem, wyborami konsumenckimi, relacjami społecznymi? Kto zyskałby na … Czytaj dalej
13 maja, 2025
Twoja wolność kończy się tam, gdzie zaczyna się twoje uzależnienie od wygody
Pewnego ranka mój telefon odmówił posłuszeństwa. Czarna plama na wyświetlaczu rozlała się jak atrament, a wraz z nią zniknął mój dostęp do map, kalendarza, wiadomości i wszystkich innych cyfrowych udogodnień, bez których — jak mi … Czytaj dalej